Trip

Mongolia 2022 (3): Đến cố đô Kharkhorin

Sau 2 ngày nhẹ nhàng ở với nền văn minh hiện đại, đến ngày hôm nay chúng tôi sẽ bước vào hành trình trên con đường trải nghiệm cuộc sống trên thảo nguyên rộng lớn. Vẫn như mọi khi, 5h sáng tôi đã tỉnh, nhìn ngó lại mọi thứ, kiểm lại đồ đạc rồi kéo vali xuống, 6h xe xuất phát. Có 1 điều phải công nhận là tuy Ulaanbaator liên tục tắc đường, xe cộ đông kín nườm nượp nhưng ý thức chấp hành luật lệ giao thông ở đây rất tốt, họ đi theo đúng làn đường của mình, tuyệt nhiên không có 1 tiếng còi xe nào dù đường tắc kinh khủng. Sáng sớm đi trên đường, tuy rất ít xe cộ nhưng không bắt gặp bất kỳ chiếc xe nào vượt đèn đỏ cả, trời vẫn nắng nhưng khá lạnh. Đường cao tốc trải nhựa rất đẹp, thẳng băng, xe cứ thế mà bon bon đi, nhưng tôi để ý thấy rằng suốt cả quãng đường chả thấy 1 biển báo giao thông hay biển chỉ dẫn nào cả, ấy vậy mà bạn lái xe cứ đi được đúng mới tài. Mây đen kéo đến, thật may là chúng tôi đang ngồi trên xe, càng đi trời càng mưa to, ấy vậy mà tôi nhìn về phía đỉnh núi phái xa trước mặt lại thấy có mây trắng bao trùm trên đỉnh núi, nhìn rất rõ ràng phía đó không có mưa.

Mưa 1 lúc thì tạnh, bầu trời xanh ngắt, nhìn sang bên phải xe lại thấy 1 đàn dê đang nhẩn nha ăn cỏ, chúng tôi quyết định dừng xe lại. Ở Mông Cổ đất rộng người thưa, động vật có thể thấy nhiều, chứ người thì ít, chúng tôi dừng xe ngay bên đường cao tốc trong khoảng 20p, ấy vậy mà cũng chỉ thấy được 2 chiếc xe chạy qua, còn lại cả đường vắng tanh, chỉ nghe thấy tiếng chúng tôi nói và tiếng đàn dê. Sau cơn mưa, không khí rất dễ chịu, vẫn gió to do đang đứng ở thảo nguyên, nhưng có thể nhìn thấy trời cao trong xanh, ngửi thấy mùi cỏ ngai ngái, còn có thể chạy theo đàn dê, thật sự rất tuyệt vời.

Chơi chán rồi, xe lại tiếp tục khởi hành, đi thêm khoảng 2 tiếng nữa, lúc này tôi tưởng như sắp không chịu đựng nổi nữa rồi thì cũng đến trạm dừng nghỉ, lúc này cũng đã gần 12h trưa. Bữa trưa hôm nay chúng tôi ăn đồ Nga, ở trong 1 nhà hàng trang trí theo kiểu đồng quê nước Nga, các cô chú rất vui vì có thể lại được ăn đồ Nga đúng chuẩn hương vị như khi xưa họ ở Nga.

Sau bữa trưa, chúng tôi đi thêm 1 tiếng nữa thì cũng đến đồi cát Elsentasarkhai, nơi đây được mệnh danh là Gobi thu nhỏ (Hỏa diệm sơn trong nguyên tác Tây du ký), nó được bao quanh bởi thảo nguyên bất tận và những rặng cây, bụi cỏ quý hiếm. Chúng tôi sẽ có trải nghiệm cưỡi lạc đà hai bướu Bactrian trên sa mạc và đi bộ trên cồn cát, cũng như tham quan và trò chuyện cũng những gia đình du mục sống trong những chiếc ger truyền thống ở đây. Tưởng tượng ra khung cảnh thì rất hay, nhưng thực tế luôn phũ phàng, do chỉ có ít lạc đà nên chúng tôi chia làm 2 nhóm để lần lượt cưỡi, sẽ có người dắt đi. Tôi đi ở nhóm 1, Batmunkh đã dặn trước mọi người không được mặc đồ quá lùng bùng, lòa xòa, cũng không đến đeo trang sức hay có hành động gì lạ, sẽ làm cho lạc đà sợ và nó thể tấn công. Khi lại gần, chúng thực sự rất hôi, và chúng sẵn sàng phun nước bọt tứ tung, tôi cứ chạy quanh mấy con lạc đà mà không biết nên chọn con nào, xung quanh là tiếng hét ầm ĩ của các cô khi đã ngồi lên lưng chúng, chúng sẽ nằm xuống và mọi người có thể trèo lên, rồi từ từ chúng đứng dậy. Cuối cùng tôi cũng chọn đại được 1 con trông có vẻ nhỏ, tôi nghĩ nhỏ thì chắc sẽ không cao lắm, nhưng tôi đã nhầm. Khi con lạc đà đứng lên, tôi hét còn to hơn cả mọi người cộng lại, nó rất cao, cảm giác ngồi chênh vênh khiến tôi rất sợ. Tôi liên tục gọi Batmunkh và đòi xuống, Batmunkh cũng gào lên “mày ngồi yên ở đó đi cho tao”, lúc này tôi ước gì mình không biết TA để không hiểu Batmunkh nói gì còn hơn, chứ cứ 1 bên đòi xuống, 1 bên bảo ngồi yên, mọi người xung quanh thì cứ cười ngất. Đoàn lạc đà bắt đầu di chuyển, cảm giác càng chênh vênh hơn, tôi nắm chặt lấy bướu trước của nó, cầu trời khấn phật sao cho vụ cưỡi lạc đà này thật nhanh kết thúc. Cứ 2, 3 con thì sẽ được dắt bởi 1 người, dắt lạc đà cho tôi và cô Nhung là 1 bé trai khoảng tầm 12, 13 tuổi, và nó cứ nhè chỗ nào đường khó đi, đường dốc hoặc chỗ nhiều sỏi đá mà đi, cảm giác cứ nghiêng bên này nghiêng bên kia như sắp ngã đến nơi. Tôi quay sang bảo cô Nhung thử nói chuyện với bé trai dắt ngựa xem nó có thể dắt 2 cô cháu đi đường dễ đi hơn được không chứ cứ thế này thì say lạc đà mất, cô Nhung cố gắng gọi và nói tiếng Nga với nó nhưng nó không hiểu, càng dắt chúng tôi đi đường khó đi hơn. Và rồi tôi phát hiện Batmunkh chạy bộ theo sau chúng tôi, liên tục bấm máy chụp ảnh cho mọi người, hóa ra các cô chú đưa máy ảnh nhờ chụp, Batmunkh cũng rất nhiệt tình. Có 1 bức ảnh Batmunkh chụp nhóm tôi cưỡi lạc đà đẹp đến mức mà sau này tôi phát hiện có mấy công ty du lịch đã lấy ảnh tôi đăng trên FB để làm quảng cáo cho tour du lịch của họ, lúc đầu cũng định ý kiến vì không xin phép mà đã lấy ảnh, nhưng nghĩ lại thì nếu ảnh không đẹp thì người ta cũng không lấy làm gì, thôi kệ, ảnh đẹp được nhiều người biết đến thì vui chứ sao.

Hành trình cưỡi lạc đà dài gần 1 tiếng, ngay sau khi xuống khỏi lạc đà, tôi lao ngay lên xe ô tô để lấy cồn rửa tay, dốc nửa chai cồn vào để rửa cho đỡ mùi, sau đó dốc hết 1 chai nước lọc để rửa tay mà vẫn còn cảm giác mùi lạc đà cứ quanh quẩn bên mình. Nhóm 2 bắt đầu khởi hành, lúc này tôi có thể đứng nhìn mà cười nắc nẻ vì nhóm 2 cũng chả khá hơn nhóm 1 là mấy, thậm chí còn hét to hơn. Trải nghiệm cưỡi lạc đà thực sự rất thú vị, tuy sợ nhưng ai cũng vui, còn nói với nhau nếu có cơ hội cũng sẽ vẫn thử lại, nhưng do thời gian không cho phép nên chúng tôi đành luyến tiếc rời khỏi nơi này, trước khi đi, mọi người tip cho những người dắt lạc đà, cũng như cho các em bé ở đây ít kẹo bánh mang theo từ VN, mọi người cũng cố gắng trò chuyện với những người sống ở đây thì được biết cho cưỡi lạc đà và nuôi ngựa là công việc chính của họ, trẻ con muốn đi học thì vào năm học người mẹ sẽ theo con đến trường, dựng ger ở cạnh trường để ở, người bố là lao động chính trong nhà, cứ khi nào hết lương thực thì người mẹ sẽ đi về để lấy, thật sự rất vất vả.

Lại tiếp tục hành trình, chúng tôi đi về cố đô Kharkhorin, nơi này có lịch sử từ năm 1220 và nằm trên con đường tơ lụa (con đường Đường Tam Tạng trong lịch sử đã đi qua để sang Tây Trúc thỉnh kinh). Nằm ngay thượng nguồn con sông Orkhon, thảo nguyên Kharkhorin đã được công nhận là di sản thế giới. Đế chế Mông Cổ đã từng lấy nơi này làm thủ đô mãi cho đến khi Khả hãn thứ 5 là Hốt Tất Liệt chiếm được Trung Quốc và dời thủ đô đến Bắc Kinh. Trên đường đi, chúng tôi thấy 1 chiếc xe ô tô cháy trơ khung, cảnh sát đứng vây quanh để đo đạc, điều tra, chắc phải có chuyện gì kinh khủng lắm xảy ra thì chiếc xe mới cháy trụi đến mức đó. Tuy gọi là thành phố, nhưng tôi thấy nó như 1 thị trấn thì hơn, ở Ulaanbaator còn có thể thấy nhà cửa san sát, nhà cao tầng khắp nơi, nhưng ở đây tuyệt nhiên không có 1 nhà nào cao quá 4 tầng, thưa thớt và cực kỳ yên tĩnh. Điểm đầu tiên chúng tôi ghé vào là bảo tàng Kharakhorum, tuy không quá lớn nhưng bảo tàng Kharakhorum lại có tính lịch sử cao nhất trong tất cả các bảo tàng của Mông Cổ, ở đây lưu giữ rất nhiều tàn tích của một đế chế đã từng tung hoành dọc ngang từ châu Á (trừ Việt Nam) đến châu Âu. Ngay cổng vào của bảo tàng là 1 bàn cờ vua lớn, nó khiến tôi nhớ đến ván cờ mà Ron đã chơi trong tập 1 Harry Potter, cảm giác rằng nếu không giải được ván cờ này thì chúng tôi không thể đi vào. Nhưng trong truyện và phim thì phải giải ván cờ, chứ còn thực tế ở đây thì chúng tôi chỉ cần lách qua bước đi là xong. Bảo tàng tuy nhỏ nhưng sắp xếp rất độc đáo, Batmunkh rất nhiệt tình giải thích cho mọi người về lịch sử nơi này, bởi vì nó cũng chỉ có diện tích có hạn nên thời gian tham quan ngắn, ai cũng tiếc vì không thể ở lâu hơn.

Rời bảo tàng, chúng tôi đi đến Tu viện Erdenezuu, đây là tu viện Phật giáo đầu tiên tại Mông Cổ và thuộc phái Cách Lỗ của Mật tông Tây Tạng, được xây dựng từ thế kỷ 15 kéo dài trên 500m2 và được vây quanh bởi một bức tường bao phủ của 108 ngọn bảo tháp. Trải qua nhiều lần phá hủy thì đến nay tu viện đã được phục dựng lại để trở thành nơi tu tập của hơn 1800 Lạt ma cũng như trở thành bảo tàng Phật giáo cho du khách tham quan. Xe bắt buộc phải dừng ở bãi đỗ cách tu viện 1 đoạn, chúng tôi đi bộ vào, xung quanh bức tường bao phủ tu viện mọi thứ như 1 phiên chợ thu nhỏ vậy, rất nhiều hàng quán được bày bán, cũng có rất nhiều du khách, từ khi đến Mông Cổ thì đây là nơi đầu tiên tôi thấy có nhiều người tụ tập đến vậy. Cũng như bảo tàng, không được phép chụp ảnh ở bất cứ đâu tại nơi này, ở bên ngoài ồn ào là vậy, mà khi bước qua cổng là tất cả trở nên yên tĩnh một cách lạ thường. Ai nấy đều chắp tay cúi lạy ngay từ khi bước qua cổng, dù còn phải đi bộ khá xa mới vào được đến bên trong. Tôi khá ấn tượng với những bức tranh cổ được treo trong từng gian thờ ở trong tu viện, bên cạnh đó là những bức tranh mới được vẽ rất tỉ mỉ, càng nhìn càng thấy mê. Đi hết các khu vực trong tu viện, đến 1 gian phòng nhỏ có 1 chú tiểu đang đứng xếp những túi nước và muối, tôi đến hỏi xem chúng để làm gì, nhưng khổ nỗi là tôi chỉ nói được TA, còn chú tiểu lại không hiểu TA, hoa chân múa tay 1 hồi 2 bên không hiểu ý nhau, tôi quyết định từ bỏ để quay ra thì chú tiểu dúi vào tay tôi 1 túi muối và 1 túi nước, tôi chắp tay cảm tạ. Lúc ra đến cổng gặp Batmunkh, hỏi xem chúng dùng để làm gì thì Batmunkh giải thích rằng nước dùng để rửa mặt, nó sẽ giúp đem lại may mắn, còn muối thì cứ giữ bên mình thôi, cậu ấy cũng nói tôi thật may mắn khi được người của tu viện đưa cho, vì bình thường những cái này chỉ đến dịp lễ mới phát. Tôi thấy rất vui khi nghe thấy vậy, và quả thật nó đem lại cho tôi chút may mắn khi sau đó tôi biết mình trúng 50k vietlott.

Điều đặc biệt của chuyến đi ngày hôm nay là chúng tôi sẽ đến thăm nhà Batmunkh, chính xác hơn là nhà vợ của cậu ấy. Batmunkh sống và làm việc ở Ulaanbaator, nhưng vợ con thì sống với bố mẹ vợ ở đây. Tôi bảo với Phương Anh “thế hôm nay Batmunkh sẽ ngủ lại ở nhà chứ không đi cùng chúng ta đúng không?”, Phương Anh bảo rằng em ý đã bảo cậu ấy cứ ở lại nhà với vợ đi nhưng cậu ấy từ chối, không thể bỏ mặc khách được. Ngôi nhà của gia đình cậu ấy chỉ có 1 tầng, nhưng rất rộng, khi chúng tôi vừa dừng ngoài cổng, mọi người trong nhà đã đứng sẵn chờ để chào đón chúng tôi. Con trai lớn của Batmunkh rất giống bố, còn em bé nhỏ thì giống mẹ nhiều hơn, bố vợ Batmunkh là 1 họa sĩ vẽ tranh rất nổi tiếng, ông chuyên vẽ tranh Phật, và các bức tranh của ông được treo rất nhiều ở khắp các đền chùa ở Mông Cổ, những bức tranh mới mà chúng tôi thấy ở trong tu viện Erdenezuu vừa nãy cũng do chính ông vẽ. Chúng tôi còn sốc hơn khi biết 1 bức tranh ông vẽ rẻ nhất cũng có giá lên đến cả tỷ đồng, tôi bảo Batmunkh ”mày ở nhà bán tranh cho bố vợ thôi cũng thừa tiền rồi cần gì đi làm nữa”. Rời khỏi nhà Batmunkh, chúng tôi chụp cùng cả gia đình 1 bức ảnh kỷ niệm, con trai Batmunkh rất lưu luyến bố, không muốn xa bố, nhìn thằng bé rơm rớm nước mắt mà thấy tội tội.

Điểm nghỉ ngơi của chúng tôi tối nay là 1 khu resort mới mở, và chúng tôi là những vị khách đầu tiên khai trương, tôi lân la hỏi Phương Anh thì được biết giá 1 đêm ở resort này rẻ nhất là 400$, ôi mẹ ơi, dát vàng hay sao mà đắt thế? Khu resort rất rộng, đi mãi không hết được nửa khu, nhân viên thì đứng xếp hàng ngay từ cổng vẫy tay chào đón mọi người, cúi chào khi chúng tôi bước xuống, kéo hành lý cho mọi người đến tận cửa ger, tôi đánh giá 10 điểm cho dịch vụ.

Trong mỗi ger đều có nhà vệ sinh riêng, 2 giường khá lớn, có cả giá để đồ, bàn ghế và ổ điện đầy đủ, nhìn đồng hồ lúc này là 7h tối mà mặt trời vẫn cứ chói chang, em gái tôi liền đặt máy set timelapse, quyết canh được hoàng hôn trên thảo nguyên. 8h ăn tối, chúng tôi đi vào nhà hàng ở trong 1 tòa nhà lớn giữa resort, lần đầu tiên tôi ăn tối mà phải đeo kính râm vì ánh nắng chói chang hắt qua kính chiếu thẳng vào bàn chúng tôi ngồi. Bữa tối hôm nay là beefsteak, được làm từ thịt bò Yak, thật may là ở đây người ta khử mùi nên tôi có thể ăn được, chứ không khử mùi thì chịu chết. Bữa tối hôm nay rất đặc biệt, bởi vì ngày hôm nay là sinh nhật tôi và cô Hương đi cùng đoàn. Batmunkh và Phương Anh đã bí mật đặt resort 1 chiếc bánh sinh nhật, khi ăn tối xong, nhân viên đem bánh ra, tất cả cùng hát chúc mừng sinh nhật 2 cô cháu, 1 sinh nhật thật đặc biệt và đáng nhớ. 10h, chị em tôi trở về ger, bắt đầu có dấu hiệu của hoàng hôn, em gái tôi rất háo hức vì có thể bắt được khoảnh khắc hoàng hôn trên thảo nguyên, tôi tranh thủ đi tắm thì phát hiện ra hệ thống nước nóng có vấn đề. Hì hục chạy đi tìm nhân viên để báo hỏng, chờ 30p mới có nhân viên đến sửa, khu này rộng quá cũng là vấn đề, tìm người rồi đi đi lại lại cũng hết cả hơi.

Khi mặt trời lặn thì cũng là lúc nhiệt độ càng lúc càng hạ thấp, buổi đêm trên thảo nguyên nhiệt độ không quá 10 độ, thật may là trong ger có sẵn máy sưởi chứ không thì chị em tôi chết cóng. Ngủ 1 giấc thật sâu, sáng sớm 5h tôi đã tỉnh như mọi khi, nhưng tỉnh là vì nghe thấy tiếng đọc thơ bên ngoài. “Bình minh ơi xin hãy gọi tôi dậy…”, ôi mẹ ơi, ở gần ger của tôi là ger của Phương Anh, em ý ở chung với em Trâm và cô Hiền, 1 cựu giáo viên dạy Văn; và cô Hiền là người đang đi thơ thẩn khắp resort, vừa đi vừa đọc thơ và quay phim. Sau khi nghe đến lượt thứ 10 của cái bình minh ơi thì tôi đành bò dậy, chứ muốn ngủ cũng không ngủ nổi với cái giọng thơ lên bổng xuống trầm đó, nếu chỉ 1,2 lần thôi thì còn đỡ, chứ đến chục lần thì thật đáng sợ. Đi ra ngoài, trời đã nắng to, nhưng vẫn rất lạnh, tôi đi loanh quanh để tận hưởng không khí trong lành buổi sáng, gặp 2 cô Nga cũng đang đi bộ, 2 cô hỏi có phải tôi đọc thơ lúc nãy không, hóa ra 2 cô cũng bị cái giọng thơ truyền cảm của cô Hiền đánh thức.

7h sáng, chúng tôi đến nhà ăn để ăn sáng, bữa sáng được phục vụ đúng kiểu English Breakfirst, nói chung là ổn. Vì chúng tôi sẽ xuất phát đi ngay sau bữa sáng nên tôi cần uống thuốc chống say, nhưng loay hoay mãi mà không sao vặn được nắp lọ thuốc, tôi đành đi ra nhờ bạn nhân viên giúp, và rồi 2 bạn nam cao to đẹp trai hì hục mãi không sao vặn được cái nắp, nó vừa chặt lại bị trờn gen, rất khó mở, thật may cuối cùng thì 1 người cũng đục được cái lọ cho tôi. Cũng như lúc đến, có người kéo hành lý vào ger cho thì lúc đi cũng có nhân viên đến từng ger kéo hành lý đem ra xe cho chúng tôi. Chúng tôi bắt tay chào tạm biệt và cảm ơn từng bạn nhân viên, bọn họ cũng cúi chào từng người một, rồi lại xếp hàng đứng vẫy chào chúng tôi cho đến tận khi chúng tôi đi ra đến đường cao tốc rồi quay lại nhìn vẫn thấy họ đang đứng vẫy chào, tôi thật sự cảm động trước sự chu đáo và tận tình của họ. (To be continued…)